Burn out herkennen: leidt stress bij jou tot een burn-out?
Je voelt je vaak uitgeput en een gewone dag doorkomen kost steeds meer moeite. Het lijkt alsof je alles nog maar nauwelijks kunt bijbenen. Daar moet iets aan veranderen, maar waar ligt het probleem precies? Je zit middenin een drukke periode en denkt: ‘misschien waait het wel over wanneer het weer rustig is’. Of je voelt je juist zo uitgeput en somber dat je vreest voor depressie.
Twijfelen is niet zo gek, want stress, burn out en depressie overlappen elkaar veel. Om het probleem bij de wortel aan te pakken, is het belangrijk om de aard van het beestje te kennen, oftewel: heb je veel stress, zit je in een burn out of lijd je aan depressie?
Hoe herken je een burn out?
Burn out is een staat van mentale en fysieke uitputting. Je ervaart langdurige stress en op een gegeven moment raken je energiereserves op. Je bent letterlijk opgebrand, vandaar ook de naam burn out.
Vaak is een burn out gerelateerd aan werk, maar dat is niet altijd zo. Het kan ook komen door een psychische vorm van werk die je langdurig stress geeft. Denk aan een hobby met prestatiedruk, een druk huishouden of zelfs een perfectionistisch gedragspatroon.
Omdat vrouwen gemiddeld minder vrije tijd ervaren, ontspannen ze ook minder, terwijl je juist die rust nodig hebt om van stress te herstellen. Uiteindelijk kan elke taak of situatie die jou stress geeft en energie opslokt de oorzaak van een burn out worden.
Die burn out zorgt voor verschillende klachten, zowel fysiek als mentaal. Vermoeidheid en spanningsklachten zijn het meest duidelijk, maar een burn out pakt bij iedereen anders uit. De één wordt bijvoorbeeld ook constant prikkelbaar, terwijl een ander last van moodswings of concentratieproblemen krijgt. De klachten zijn niet mild en je kunt er zelfs gynaecologische aandoeningen van krijgen.
Het verschil tussen burn out en stress
Stress hoort bij werk en andere taken uit het dagelijks leven. Een stressvolle periode zorgt vaak voor vermoeidheid en spanningsklachten, en vrouwen ervaren gemiddeld al meer stress. Maar wanneer is het een burn out?
Stress en burn outs zitten op dezelfde lijn, maar bevinden zich in een ander stadium. Als je stress met een treinroute vergelijkt, is een burn out het eindstation. Je ervaart al zo lang stress dat het niet meer lukt om op te laden, uit te rusten of bij te komen. Je blijft futloos, vermoeid en uitgeput, met alle klachten die daarbij horen.
Burn out en depressie
Voor buitenstaanders zijn depressie en burn out misschien moeilijk van elkaar te onderscheiden. Burn out en depressie leiden allebei tot vermoeidheid, spanning en moeite met productiviteit. Hoewel de symptomen van burn out en depressie elkaar overlappen, is er een duidelijk verschil tussen de twee. Iets wat je niet van de buitenkant kunt zien of aan de hand van alleen klachten kunt bepalen.
Dat verschil zit in ‘kunnen’ en ‘willen’. Depressie is een stemmingsstoornis, terwijl je burn out beter een energiestoornis kunt noemen. De stemming van iemand met depressie is zo aangetast dat diegene de wil niet meer kan vinden om een taak uit te voeren. Iemand met een burn out wil wel, maar is zo uitgeput dat het niet lukt.
Hoe stel je een burn out vast?
Alleen deskundigen zoals een arts of psycholoog kunnen de diagnose van een burn out vaststellen, maar het stukje herkenning begint bij jezelf. Merk je dat het bijvoorbeeld steeds moeilijker wordt om werk uit te voeren terwijl je ook een huishouden bij moet houden of je kinderen verzorgt? Als het niet meer lukt om de ballen hoog te houden en de spanning oploopt, trek dan aan de bel.
Laat het vermoeden van een burn out niet liggen en neem contact op met een professional. Het Keuvel en Kracht Programma wordt bijvoorbeeld ondersteund door een BIG geregistreerde GZ psycholoog. Erkenning is de eerste stap naar genezing. Je staat er niet alleen voor!