Je moet beter je grenzen leren aangeven. Het is een zin die je waarschijnlijk al vaak hebt gehoord. Van je huisarts, je partner, misschien zelfs van jezelf. Maar als grenzen stellen zo makkelijk was, had je het allang gedaan, toch?
Laten we eerlijk zijn: grenzen stellen is ongelooflijk moeilijk. Vooral voor vrouwen die gewend zijn om voor anderen te zorgen, die het fijn vinden om te helpen, die niet graag teleurstellen. In deze blog onderzoeken we waarom grenzen stellen zo lastig is, en belangrijker: hoe het wel kan lukken.
Waarom is grenzen stellen zo moeilijk?
Grenzen stellen voelt voor veel vrouwen als egoïstisch. We zijn opgegroeid met het idee dat een goede moeder, collega of vriendin er altijd is voor anderen. Dat je niet klaagt, maar aanpakt. Dat hulp vragen zwakte is. Die overtuigingen zitten diep.
Daarnaast is er de angst voor consequenties. Wat als ze boos worden? Wat als ze me niet meer aardig vinden? Wat als ik mijn baan verlies? Die angst is vaak groter dan de realiteit rechtvaardigt, maar voelt heel echt.
En dan is er nog de gewoonte. Als je jaren hebt geoefend met ja zeggen, is je brein daar heel goed in geworden. Nee zeggen vraagt om het doorbreken van diepgewortelde patronen. Dat kost tijd en oefening.
Het probleem met geen grenzen
Wanneer je steeds over je grenzen gaat, betaal je daar een prijs voor. Misschien niet meteen, maar op termijn zeker. Je raakt uitgeput, gefrustreerd, en uiteindelijk misschien zelfs verbitterd.
Mensen gaan ook verwachten dat je altijd beschikbaar bent. Hoe vaker je ja zegt, hoe vanzelfsprekender het wordt. Totdat je in een situatie zit waarin je alleen nog maar geeft, en niets meer overhoudt voor jezelf.
Grenzen stellen is zelfzorg
Hier is de waarheid die veel vrouwen moeten horen: grenzen stellen is niet egoïstisch. Het is essentieel voor je welzijn. Je kunt niet uit een lege tank geven. Door voor jezelf te zorgen, kun je uiteindelijk ook beter voor anderen zorgen.
Bovendien: gezonde relaties kunnen tegen grenzen. Sterker nog, ze worden er beter van. Wanneer je duidelijk bent over wat je wel en niet kunt, weten mensen waar ze aan toe zijn. Dat schept vertrouwen.
Concrete technieken om grenzen te stellen
Koop tijd. Je hoeft niet meteen antwoord te geven. Ik kom erop terug is een volwaardige reactie. Dit geeft je ruimte om te voelen wat je echt wilt, zonder de druk van het moment.
Begin klein. Je hoeft niet meteen je grootste grens te trekken. Oefen met kleine dingen: die uitnodiging waar je geen zin in hebt, dat extra project dat eigenlijk te veel is. Elk klein nee maakt het volgende makkelijker.
Wees duidelijk, niet uitgebreid. Dat past niet in mijn planning is genoeg. Je hoeft niet te rechtvaardigen, uit te leggen of je te verontschuldigen. Hoe meer je uitlegt, hoe meer ruimte je geeft voor discussie.
Verwacht ongemak. De eerste keren dat je een grens stelt, voelt ongemakkelijk. Dat is normaal. Het betekent niet dat je iets verkeerds doet. Het betekent dat je iets nieuws doet.
Focus op wat je wel wilt. In plaats van alleen te zeggen wat je niet wilt, benoem wat je wel wilt. Ik kan niet vanavond, maar volgende week past beter voelt vaak makkelijker dan een plat nee.
Grenzen stellen bij burn-out
Als je in een burn-out zit of er eentje nadert, is grenzen leren stellen niet optioneel. Het is noodzakelijk. Het is een van de belangrijkste vaardigheden die je in je herstel zult ontwikkelen.
Bij Keuvel en Kracht werken we hier intensief aan. In therapie onderzoeken we waar je patronen vandaan komen en hoe je ze kunt doorbreken. In de krachttraining ervaar je letterlijk wat het betekent om je grenzen te voelen en te respecteren.
Want grenzen zitten niet alleen in je hoofd. Ze zitten ook in je lijf. Leren voelen wanneer genoeg genoeg is, is een vaardigheid die je kunt trainen.
Jouw grens is geldig
Wat je grens ook is, hij is geldig. Je hoeft hem niet te rechtvaardigen, niet uit te leggen, niet te verdedigen. Jij bent de expert van jouw leven, jouw energie, jouw welzijn.
En elke keer dat je een grens stelt, vertel je jezelf: ik ben belangrijk. Mijn welzijn telt. Dat is misschien wel de krachtigste boodschap die je jezelf kunt geven.
