Het ene moment huil je om een reclame, het volgende moment voel je helemaal niets. Je bent sneller geïrriteerd dan je ooit van jezelf had verwacht. Of je voelt je compleet leeg, alsof iemand je emoties heeft uitgezet.
Emoties bij burn-out zijn complex, verwarrend, en vaak overweldigend. In deze blog leg ik uit wat er gebeurt en hoe je ermee om kunt gaan.
Wat er gebeurt met je emoties
Bij een burn-out is je zenuwstelsel overbelast. Je hebt zo lang in de stress modus gestaan dat je systeem ontregeld is geraakt. Dit uit zich in je emoties op verschillende manieren.
Emotionele overreacties kunnen voorkomen. Kleine dingen voelen als grote drama's. Je schrikt van je eigen reacties. Dit komt doordat je emotionele regulatie is aangetast. Je brein heeft niet de energie om reacties te nuanceren.
Emotionele verdoving is ook mogelijk. Je voelt niets, bent afgestompt. Dit is een beschermingsmechanisme. Je brein schakelt emoties uit omdat het te veel wordt.
Angst en paniek kunnen opspelen. Je zenuwstelsel staat op scherp en ziet overal gevaar. Situaties die je vroeger makkelijk aankon, voelen nu bedreigend.
Verdriet en rouw zijn normaal. Je rouwt om het leven dat je had, om de persoon die je was, om alles wat je bent kwijtgeraakt.
Waarom je je niet hoeft te schamen
Veel vrouwen schamen zich voor hun emoties tijdens een burn-out. Ik reageer zo overdreven. Ik ben zo'n huilebalk geworden. Ik voel me zo zwak.
Laat me dit heel duidelijk zeggen: je emoties zijn geen teken van zwakte. Ze zijn een normaal, begrijpelijk gevolg van wat je lichaam en geest hebben doorgemaakt.
Jaren van overbelasting laten sporen na. Je zenuwstelsel is uitgeput. Het is logisch dat je emotionele regulatie tijdelijk is verstoord. Dit betekent niet dat je kapot bent. Het betekent dat je herstel nodig hebt.
De golf metafoor
Een burn-out verwerken is als staan in de zee. Emoties komen als golven. Soms zijn ze klein, soms overweldigend groot. Je kunt niet voorkomen dat ze komen.
Wat je wel kunt doen: leren surfen. Niet vechten tegen de golf, maar ermee meebewegen. Weten dat hij voorbijgaat. Vertrouwen dat je blijft drijven.
In de praktijk betekent dit: emoties toelaten wanneer ze er zijn. Niet wegdrukken, niet analyseren. Gewoon voelen. Ademen. Wachten tot de golf passeert.
Praktische tips voor emotieregulatie
Benoem wat je voelt. Ik voel nu angst. Ik ben verdrietig. Ik ben boos. Het simpelweg benoemen van een emotie activeert een ander deel van je brein en kan de intensiteit verminderen.
Geef de emotie ruimte. Verzet je niet. Zeg niet: ik zou me zo niet moeten voelen. Emoties gaan sneller voorbij als je ze toelaat dan als je ze onderdrukt.
Zoek lichamelijke ontlading. Emoties zitten niet alleen in je hoofd. Ze zitten in je lijf. Bewegen, huilen, schreeuwen in een kussen. Het helpt allemaal om de lading kwijt te raken.
Beperk triggers. Als je weet dat bepaalde situaties extreme emoties oproepen, is het oke om die tijdelijk te vermijden. Dit is geen vermijding. Dit is jezelf beschermen terwijl je herstelt.
Praat erover. Met een therapeut, een vriend, een partner. Emoties delen verlicht ze. Je hoeft dit niet alleen te dragen.
Wanneer emoties gevaarlijk worden
Hoewel intense emoties bij burn-out normaal zijn, zijn sommige signalen reden voor extra aandacht. Als je gedachten hebt over zelfbeschadiging of suicide, als je langdurig niet meer functioneert, als je jezelf niet meer herkent en bang bent voor je eigen reacties: zoek dan direct professionele hulp.
Dit is geen zwakte. Dit is verstandig zorgen voor jezelf in een crisis.
Het keerpunt
Iets bijzonders gebeurt naarmate je herstelt: je emoties worden je bondgenoot. Je leert dat emoties informatie geven. Dat boosheid kan wijzen op een grens die wordt overschreden. Dat verdriet kan wijzen op iets dat je nodig hebt.
In plaats van vijanden worden je emoties gidsen. Ze vertellen je wat je nodig hebt, waar je grenzen liggen, wat belangrijk voor je is.
Bij Keuvel en Kracht werken we met je emoties, niet ertegen. In therapie leer je ze begrijpen en reguleren. In de krachttraining ervaar je hoe je lichaam emoties kan verwerken en loslaten.
Je emoties zijn geen probleem dat moet worden opgelost. Ze zijn een deel van je dat vraagt om aandacht en zorg.
